ZADUSZKÓWKA / Południca: Królowa Czechosłowacji

Południca: Królowa Czechosłowacji (LP; Karoryfer Lecolds; Polska; czerwiec 2014)

Ta płyta mimo, iż ukazała się na początku lata, w pełni smakuje dopiero teraz, kiedy jesień dojrzewa do bycia martwą i zimną. Królowa Czechosłowacji krakowskiej Południcy jest niczym zaduszkówka, mocny i czysty alkohol wprowadzony do poezji przez Marię Pawlikowską – Jasnorzewską. Pijąc zaduszkówkę (słuchając Południcy) jesteśmy usposobieni radośnie, często się śmiejemy, „sypiemy” żartami – pamiętając jednocześnie o tym, że zaraz nadejdzie koniec zabawy i trzeba będzie udać się na cmentarz; a tam jest tak zimno, przenikliwie zimno… W grobach, które piętrzą się dookoła, leży zaś cała prawda o ludzkim życiu. Z pozoru płocha Królowa Czechosłowacji w jednej chwili staje się dziewczyną z opowiadań Ladislava Klimy, czyli po prostu – powabnym znakiem końca.

Ten alkohol należy więc traktować z rezerwą, chociaż trudno o nią w przypadku tak upajającej muzyki jak ta, która znalazła się na najnowszej płycie Południcy. Jedenaście pomieszczonych tu utworów sprawia wrażenie krótkiego (żadnej nudy, ten album to czysta zwięzłość!) i ważnego opowiadania o tym, co w życiu najistotniejsze – i nie o pieniądze, urodę i „fejm” tu chodzi (zdziwiłbym się, gdyby było inaczej – krakowski sekstet to „obrońcy wartości humanistycznych”, choć ironiczni i surrealni). Pod tym względem muzyka Południcy, szczególnie na Królowej Czechosłowacji, jest wyjątkowa i nieporównywalna.

Przejrzysty spis utworów Królowej Czechosłowacji sprawdza się jako zakładka do książki... — Przejrzysty spis utworów Królowej Czechosłowacji sprawdza się jako zakładka do książki…

W jaki sposób powyższe przekłada się na muzykę? W bardzo prosty. Zgiełk, hałas i chaos sekundują tu melodyjności i charakterystycznej dla brzmienia zespołu głębii; instrumentarium folkowe współgra zaś z niemal dyskotekowym pulsem (znakomite otwarcie albumu, utwór prowokujący wielokrotne powroty – „głód”). W jakim gatunku tworzy Południca? W dziwnym. Pierwszy plan nowej, jak i poprzedniej, płyty to folk o zdecydowanie ciemnym, a nawet swoiście „demonicznym” (jednak w cudzysłowie) wyrazie. Ciemność ta, oraz wrażenie pewnej feeryczności zbliżają muzykę Południcy do nurtu, w jakim tworzy chociażby rosyjska formacja Caprice, a który jest po prostu czystym kaprysem twórczej natury. Takie „określenia gatunkowe” cenię najwyżej – i tu ponownie Królowa Czechosłowacji nie ma sobie równych na polskiej scenie. Czy ta dziewczyna jest więc idealna?

Do płyty dołączono także "krzyżówkę gatunkową", trudniejszą od japońskiej gramatyki... — Do płyty dołączono także „krzyżówkę gatunkową”, trudniejszą od japońskiej gramatyki…

Niestety nie. Wspomniałem o mrocznej głębii, za którą słuchacze Trytona kilka lat temu polubili pierwszy album Krakowian. Na nowej płycie jest jej zdecydowanie mniej, ustąpiła miejsce swoistej „antyprzebojowości” – i choć zabieg ten uważam za udany, brak mi tu utworów brzmiących podobnie, jak „Diabolica” – wspaniała, ciemna i tajemnicza koda pierwszego albumu (ta jednak opowieść znalazła niejako swój dalszy ciąg na nowej płycie, jest to – inny w nastroju – utwór „dziewka”). Rasowa Południca natomiast, to na Królowej Czechosłowacji „izaa”, tajemniczo powabna dziewczyna i doskonała kompozycja! Obok wymienionych szczególnie polecam utwory: „trup król”, „zwierzę”, „ryba”, oraz tytułowy – „Królowa Czechosłowacji”.

Upajająca płyta! Najpierw zabawa, potem cmentarz. Słuchać głośno, później odejść cicho.

Szymon Gołąb

Płytę w wersji CD można aktualnie zamawiać pisząc w tej sprawie wiadomość do zespołu na jego facebookowej stronie.

22 października 2014 0

PIĘKNA MUZYKA / Lydia Ainsworth: Right from Real

Lydia Ainsworth: Right from Real (LP; Arbutus Records; Kanada; 30 września 2014)

Nieco naiwny tytuł tej recenzji jest jednak chyba najbliżej fenomenu twórczości Lydii Ainsworth – to po prostu piękna muzyka. Piękno to doszło do głosu w całej pełni (można zagrać i zaśpiewać piękniej?) na najnowszym albumie kanadyjskiej wokalistki, zatytułowanym Right from Real.

Wydawnictwa tej miary powracają co jakiś czas w historii najnowszej muzyki; najnowszej podkreślmy, bowiem baroque pop (chyba ten właśnie gatunek opisuje muzykę Lydii Ainsworth najlepiej) to zdecydowanie koncepcja współczesności, czasu znudzonego celebrytyzmem i powtarzalną nudą radiowych playlist. Ustawmy więc pewien szereg dla tej niezwykłej płyty: Bat for Lashes: Two Suns (2009); Kate Miller-Heidke: Nightflight (2012); Grimes: Visions (2012); Sleep Thieves: You Want The Night (2014) – dodając, że album Lydii Ainsworth jest najlepszym jego składnikiem, esencją wzniosłości, wdzięku i eksperymentatorskiej świeżości.

Right from Real to osiem kompozycji spojonych wyraźnie podniosłym, melancholijnym nastrojem, oraz pełnym uroku, eterycznym głosem wokalistki. Znaczącą rolę odgrywa tu wspomniane eksperymentatorstwo, które jednak nie zawsze trafia w sedno wspaniałej aury albumu (nagłosowy utwór „Candle” ze zmiksowanym wokalem może nieco zniechęcić, podobnie jak przedostatnia kompozycja „Moonstone”). Right From Real to także mixtum compositum brzmień akustycznych (cudowny fortepian i sekcja smyczkowa w „The Truth”), oraz różnorodnej, niejednokrotnie łamiącej rytm utworów, elektroniki (efekt ten wręcz poraża cudownym uprzestrzennieniem brzmienia w kompozycji „Take Your Face Off”). To wystarczy, aby powołać muzykę pełną powabu i wdzięku – żeńskich stron wzniosłości.

Ta płyta odmienia piękno chyba przez wszystkie muzyczne przypadki. Jej najlepszymi fragmentami są zaś utwory: „Malachite”; „Take Your Face Off”; „PSI”; „Hologram”; oraz uroczo flirtująca z pop – mainstreamem koda albumu, „The Truth”.

Ile dokładnie razy użylem w tym tekście przedrostka „naj”? Oto mowa zachwytu, którą prowokuje Right from Real – album z najlepszych rejonów muzyki.

Szymon Gołąb

Lydia Ainsworth – oficjalna strona

Lydia Ainsworth – Facebook

Lydia Ainsworth – Twitter

29 września 2014 0

SÉRÉNITÉ / Deine Lakaien: Crystal Palace

Deine Lakaien: Crystal Palace (LP; Chrom Records / Soulfood; Niemcy; 8 sierpnia 2014)

Spośród wszystkich życzeń, jakie kiedykolwiek usłyszałem, z największą wdzięcznością przyjmuję te, które zawierają formułę „spokoju i pogody ducha”. Znamienne, iż docierają one – także pod postacią muzyki – z najdalszych miejsc świata, nigdy zaś z rodzimych okolic… Sérénité, a więc uspokojenie, jest także wyrazistym życzeniem i stanem, jaki pojawia się w obcowaniu z tym cudownym albumem – Crystal Palace, duetu Deine Lakaien.

To dziesiąte wydawnictwo niemieckiej formacji rozmiaru longplay (wspomnijmy, jego koncertowa premiera miała miejsce podczas tegorocznej edycji festiwalu Castle Party), zawierające odpowiednio – dziesięć kompozycji w wersji podstawowej; trzynaście zaś – w ekskluzywnej (którą warto w tym przypadku posiadać). Już lipcowa zapowiedź płyty Crystal Palace składająca się de facto z jej trzech inwokacyjnych utworów, nie pozostawiała złudzeń, iż oto przed nami szczególna muzyczna uczta. Realność przerosła jednak wyobrażenia. To wspaniałe doznanie – obcować z albumem przekraczającym oczekiwania, jakie względem niego się stawiało.

„Białe róże, wysokie drzewa, szlachetna dawność” – śpiewa, w tytułowym utworze, Alexander Veljanov. Rzeczywiście, muzyka na Crystal Palace pełna jest cudownej estymy, będącej wynikiem połączenia – właściwego wyłącznie dla Deine Lakaien – harmonii instrumentalnej (znakomity dialog brzmień akustycznych z elektronicznymi, dodatkowo na tej płycie orientalizowany), z nieustannie pięknym głosem wokalisty, oraz poetycką wartością tekstów. Pod tym względem, w obranym przez zespół – albumem Kasmodiah z 1999 roku – twórczym kierunku, „nic nie uległo zmianie”. Zarazem też, już bez cudzysłowu, zmieniło się wszystko.

Alexander Veljanov i Ernst Horn (Deine Lakaien)

Crystal Palace urzeka wzniosłą melodyjnością, przynosząc utwory – perły, jak chociażby: „Forever And A Day”, „Where The Winds Don’t Blow”, „The Lights Of Our Street” „Eternal Sun”; oraz bonusowe – „The Swan Song” (istota nastroju, sedno harmonijnego piękna), „Portugese Trials” i „Pilgrim” (amplifikacja aury w wygłosie ekskluzywnej wersji płyty). Jest też albumem na wskroś i ze swoistym wdziękiem – pogodnym. Muzyka to sztuka powoływania emocji, oczyszczenia przez potęgę pozasłownego piękna harmonijnych brzmień (podkreślam po raz kolejny obecność tu tej jakości – harmonii, przeciwieństwa zgiełku, skłócenia i chaosu). Crystal Palace odnawia i wzmacnia ten walor muzyki, wprowadza go w rejony odnowicielskie, nie tylko dla współczesnego pojęcia sztuki, lecz także – i co najistotniejsze – dla ludzkiej duszy. To nieczęste dziś i prawdziwie wyjątkowe doznania.

Crystal Palace. Kryształowy Pałac (świątynia?), obszar niedostępny dla wszystkiego, co pochodzi z niskich rejonów rzeczywistości. Wiara, iż obcując z subtelnym i niejednokrotnie smutnym pięknem, można uczynić życie pogodniejszym i zwrócić mu sens. Przemienić wegetację w istnienie. Uspokoić duszę. Sérénité.

Żadne słowa nie wystarczą, aby oddać wdzięczność twórcom tej wspaniałej muzyki.

Szymon Gołąb

Album do nabycia i wysłuchania (w serwisie Spotify) na oficjalnej stronie Deine Lakaien.

Deine Lakaien – Facebook

Deine Lakaien – VKontakte

10 sierpnia 2014 0

MAGIA I TAJEMNICA / Sleep Thieves: You Want The Night

Sleep Thieves: You Want The Night (LP; Minty Fresh; Irlandia; 17 czerwca 2014)

Album You Want The Night to wreszcie odpowiednio głębokie pożądanie nocy. To muzyka wdzięku i brzmiącej przestrzeni. Osobliwy, pełen wzniosłej lekkości „odlot” (bądź, jeśli wolicie, „trip„) rozpisany na dziesięć urzekających kompozycji (w tym jedną ukrytą). To także organizacja dźwięków zdolna poruszyć ukryte dotąd pragnienia, ciemne fascynacje, oraz – nierzadko – lęki.

Nie za wiele emfazy? Nie! W przypadku tej wspaniałej muzyki mowa serca jest w pełni uzasadniona. Choć debiutancki longplay trojga irlandzkich muzyków przywołuje jakość obecną już w najnowszej muzyce (za sprawą chociażby: Bat For Lashes, Austry, Snow Ghosts, oraz I Break Horses…), to czyni to jednak w nieporównywalny sposób, zdecydowanie zapisując się w pamięci jako odrębne zjawisko, do którego kluczem jest ciemny wyraz uczuć.

Sleep Thieves: Sorcha Brennan, Keith Byrne, Wayne Fahy (fot. Neil Hoare)

Właśnie! Zjawiskowość… Jest ona ważnym wyróżnikiem brzmień Sleep Thieves – muzyki tyleż wyniosłej, co przystępnej; zrodzonej z melancholii, lecz spełniającej się w tańcu. Tajemniczy wdzięk dark / dream popu chyba w pełni się tu uobecnia; jest rytmiczną zmiennością i nieustanną oscylacją. Spełnia się jako eter i pojaw. Biegunowość tej muzyki to twórcze napięcie między nastrojem mrocznych pasaży (utwory: „Oceans”, „High”, „Tusk”) przebitych mechanicznym pulsem wyrazistego rytmu („City Of Hearts”, „You Want The Nigt”). Elementem, który spaja owe bieguny jest wokal Sorchy Brennan – głos zdolny osiągnąć niebywałe wprost rejestry.

Kamp? Tak, lecz tylko jako przeciwwaga dla rzekomo odkrywczej nijakości i wysterylizowania z uczuć – wciąż natarczywych (niestety) cech nowej muzyki. Wolę magię i tajemnicę – stwarzają one bowiem piękno; You Want The Night jest zaś szczególnie piękną formą pożądania.

Szymon Gołąb