KakofoNIKT & Chór Pogłosy: Wyraj (CD / digital; Requiem Records / Radiowe Centrum Kultury Ludowej; Polska; 12 czerwca 2020)
Łączność wszystkiego ze wszystkim na prawach struktur organicznych odznacza pewien rodzaj wyobraźni, który powraca co jakiś czas i najpełniej uwidacznia się w architekturze. W muzyce też bywa obecny, pozostawiając ślad w postaci płyt długo pamiętanych – bądź wprost genialnych. Do tych właśnie rejestrów zbliża się najnowsze wydawnictwo projektu Kakofonikt (zrezygnujmy z oryginalnej pisowni) i Chóru Pogłosy – album Wyraj.
Jak to zwykle bywa z artystami wyrosłymi na mleku postmoderny (a mniej lub bardziej świadomie są nimi bohaterowie tego tekstu) ich twórczość obrasta w tak przedziwne gąszcze teorii i autointerpretacji, że w tym miejscu wolę to wszystko pominąć i pozwolić mówić samej muzyce. Oto „Mak Tatarak”, drugi utwór z Wyraju, który niejako…
Niejako (i nader płynnie) przenosi doświadczenie życia w gęstej od nadmiaru znaków codzienności w obszar świata natury, która nadmiar ten nie tylko znosi (przynosząc przez to słuchaczowi pożądaną ulgę) ale i całkowicie dematerializuje w halucynacji. Lata temu podobnie (i całkowicie odmiennie) manipulowała magicznie w materii smutku Verdiana Raw, odbierając mu zwykły ciężar w swoim japońskim ogrodzie, „The Japanese Garden”. Kto nie tylko widział, ale i słyszał sztukę ogrodniczą Japonii, ten wie jak dosadnie potrafi ona splatać żyjące z umarłym. Tak właśnie może istnieć w muzyce natura – należy tylko (i aż) powołać dźwiękową wyobraźnię, która będzie odpowiednio silna, aby pozwolić przemawiać temu, co delikatne: drżącym liściom brzozy, skrzydełkom ważki, powłóczystej mgle i wiosennej trawie. Ten walor można odnaleźć we wnętrzu Wyraju – nie dziwi zatem docenienie muzyki połączonych sił Kakofonikt i Chóru Pogłosy na zeszłorocznym festiwalu Nowa Tradycja, gdzie siły te wygrały pierwsze miejsce.
Nie jest rzeczą nową łączność muzyki syntezatorowej z folkiem, zwłaszcza zaś z jego ciemną odmianą – nową rzeczą jest tylko forma tej łączności. Skład instrumentalny Kakofonikt, z wpisanym weń chociażby thereminem, doskonale odnajduje się w „realizacji” tematów muzycznych poczętych w ludowości. Wyraj przy tym to nie jest pokłosie lat dziewięćdziesiątych i pomysłów w rodzaju: „zagrajmy rocka z orkiestrą symfoniczną”, a głębokie przeczuwanie tego, jaką formę połączenia instrumentalno-tematyczne winny mieć, aby zabrzmieć. Swoistym arcydziełem na płycie jest pod tym względem „Sporysz”. Najedzmy się zatem tego sporyszu do syta, tak aby oddać się szaleństwu wpisanemu w tę muzykę.
W opozycji (ale czy na pewno?) do przenikającej tę płytę „poetyki” halucynacji są powaga i wzniosłość o niemal religijnym wyrazie. Tu dochodzi do głosu przewrotność postmoderny – zapytam jednak ponownie: czy jednak na pewno? Jakby nie słuchać, to na Wyraju najpoważniejszy jest „Muchomor”:
Kończąc: czy gdzieś jeszcze powstaje podobna muzyka? Czy jakieś brzmienia mogą pojawić się w kontekście i naprowadzić uszy zwolenników synth / cold / dark wave na ten Wyraj? Jak najbardziej! Płytę tę można zestawić ze stylem The Devil & The Universe (tego jednak wolałbym uniknąć) i – już całkiem na poważnie – kumbryjskim The Heartwood Institute. To drugie zestawienie objawia też jedyny brak najnowszego wydawnictwa Kakofonikt i Chóru Pogłosy (jest on jednak czysto subiektywnym odczuciem) – to zbytnia abstrakcyjność tej płyty, niemożliwość dosłyszenia jej korzeni związanych z miejscem, tak jawnym chociażby (i wyobrażeniowym zarazem) jak, słynna głównie dzięki muzyce, dawno temu zrównana z ziemią wieś Mardale.
Album w wersji fizycznej (CD) i cyfrowej dostępny na stronie projektu Kakofonikt w serwisie Bandcamp. CD można także nabyć w oficjalnym sklepie wydawcy albumu – Requiem Records.
Wave △ Press 
Skomentuj