PO KONCERCIE / Martyrmachine na Zawiejach

Martyrmachine – koncert na scenie „Zawieje” w Requiem Records (Warszawa, 23 lutego 2024)

Rewolucje w muzyce są zadziwiające! Minęło sporo, naprawdę sporo czasu od momentu, kiedy po raz pierwszy mogliście usłyszeć na Wave Press łódzki projekt Martyr (tak wówczas się nazywał) – było to w 2020 roku, a przestrzenią gdzie ta niezwykła (i coraz bardziej dziś niezwyklejąca) muzyka wybrzmiała była pierwsza część mixtape’u Nomadic Landscapes, dedykowanego polskiej muzyce z przedrostkiem „cold”, powstającej zarówno w Polsce, jak i w najodleglejszych zakątkach świata, dokąd wyemigrowali rodzimi muzycy – zwykle za chlebem i zrozumieniem dla swojej sztuki. Polska muzyka nomadyczna nie zestarzała się w ogóle, wciąż może wyznaczać horyzont zdarzeń – nawet dla bardziej wyrobionego ucha zagranicznego słuchacza. Posłuchajcie.

Martyr zrewolucjonizował swoje brzmienie, przyjmując nazwę Martyrmachine, pod którą rozpoczął tworzenie muzyki twórczo nawiązującej do stylistyki Old School EBM. W nurcie tym znaleźć można chociażby takie czarne perły jak – idąc tropem polskiej muzyki nomadycznej – szwedzki Defecto Nagrobek. Zróbcie sobie teraz seans z ich muzyką, który może przygotować was (prawem kontrastu i pogłębienia) na spotkanie z Martyrmachine.

Miejsce. Dwie dostępne na Bandcampie płyty Martyrmachine, czyli Fabryka Żalu (EP, 2023) i Concrete (LP, 2022), ukazały się nakładem Requiem Records, a więc twórcy koncertowych wydarzeń z cyklu „Zawieje” (a ostatnio, w formule poszerzonej o muzykę klasycyzującą, także „Zamiecie”), który – warto dodać – w rodzimej rzeczywistości koncertowo-festiwalowej nie ma raczej odpowiedników (ten odpowiednik Wave Press znajduje natomiast za oceanem, w starannie przygotowanym repertuarowo i nastrojowo cyklu Live from KEXP Gathering Space). W takiej właśnie przestrzeni, utrzymującej właściwe napięcie pomiędzy ekskluzą i otwarciem, w niewielkim i perfekcyjnie przygotowanym warszawskim studiu Requiem Records wystąpił w piątek, 23 lutego, łódzki duet Martyrmachine. Była to, jeśli dobrze pamiętam, już trzydziesta edycja „Zawieji”.

Muzyka. Duet Martyrmachine wystąpił z repertuarem specjalnie przygotowanym na to wydarzenie, niedostępnym wcześniej w żadnym serwisie streamingowym czy też na nośniku fizycznym. Koncert Łodzian był właściwie „koncept-koncertem”, poszczególne kompozycje spojone były bowiem odtwarzaną warstwą słowną, a więc specjalnie zmodyfikowanymi brzmieniowo wypowiedziami odnoszącymi się między innymi do przemysłowo-robotniczej rzeczywistości w dawnym panegirycznym ujęciu. W połączeniu z melorecytowanymi fragmentami poezji na temat dawnej Łodzi stworzyło to nastrój muzyczno-słownego seansu, wykraczającego poza zwyczajowe ramy koncertu. W takiej właśnie scenerii i oprawie treściowej, otwarte zostało miejsce dla muzyki. Niżej jeden z początkowych fragmentów występu Martyrmachine. Zwraca uwagę niecodzienne instrumentarium (metalowa beczka), umocowane jednak w tradycji gatunku (nawiązanie z którą to tradycją stanowił również – i między innymi – „Muł pancerny” Klausa Mitffocha w znakomitej, surowej interpretacji duetu z Łodzi).

W miarę przebiegu koncertu oddziaływanie muzyki stawało się coraz bardziej sugestywne, wprowadzając słuchaczy w swoisty – i właściwy ascetyzmowi dawnej szkoły EBM – trans. Doznanie to miało charakter unikatowy – od występu Mueran Humanos sprzed lat, nie przeżywałem go równie intensywnie.

Ludzie. Publiczność zawsze jest częścią koncertu, przedłużeniem płynących ze sceny nastrojów, emocji i sposobu traktowania sztuki muzycznej (a scena „Zawieji” sprawia dla bliskiego doznawania muzyki doskonałe warunki). W rozmowach po koncercie dały się słyszeć opinie o szczerości przekazu płynącego ze sceny – z którymi w pełni się zgadzam: nie było tu miejsca na zbędną kombinatorykę, bufonadę, mizdrzenie się na temat kto „lepiej i bardziej”. Tylko rytm, puls i przekaz – który mógłby stanowić pole do naprawdę głębokich interpretacji dla recenzentów dysponujących aparaturą z dziedziny semantyki, teorii znaczeń (nowa muzyka Martyrmachine ma bowiem zdolność ujmowania rzeczywistości w ramy sztuki, komentowania jej i wyzwalania refleksji wśród odbiorców – i czyni to bez natarczywości mainstreamu). Jestem tym zachwycony – jak całym tym wspaniałym zgiełkiem muzycznego minimalizmu; jego chłodem (a zarazem żarem), dystansem (i bliskością formuły wrażliwości), które objawiły się w ten piątkowy wieczór na scenie „Zawieji”.

Dokument. W cyfrowej rzeczywistości przeszłe zdarzenia szybko zacierają się, przykrywane przez ciągłe aktualizacje i nowości. Dlatego organizator zadbał o wyjątkowy dokument koncertu – jego starannie wydaną (i świetnie zrealizowaną) rejestrację na płycie CD, dostępną dosłownie kilka minut po zakończeniu występu. To rzeczywiście robi wrażenie!

Requiem Records – oficjalna strona / Facebook / YouTube

Zawieje i Zamiecie – scena koncertowa w Requiem Records – grupa / Facebook

Zdjęcie w nagłówku: Łukasz Pawlak / źródło: facebook.com/requiemstudio